Op het netvlies van de vogel tekent de wereld zich haarfijn af. De grote hoogte geeft haar overzicht: alles lijkt een plek te hebben, een richting, alles lijkt voorspelbaar. En toch, hoewel zij alles ziet, ontgaat ook alles haar. Zij zal zich nooit bewust zijn van wat er krioelt onder de aarde. De vogel kijkt en onderscheidt de dingen in de wereld, maar benadert ze nooit. Eeuwenlang verlangde de mens naar het vliegen van de vogel en zocht de filosoof toenadering tot het hoge door afstand van het lage. Maar hij vergiste zich en in de ijle weerstandsloze lucht verloor hij grip. De filosoof-vogel vliegt niet, hij wappert.
Het wordt tijd voor de filosoof om ergens te landen, zich van zijn vleugels te ontdoen en als een worm de aangestampte aarde onder zich te doorgronden. De worm, zacht en tweeslachtig wezen, proeft de onderscheiden die de vogel slechts ziet en terwijl zij ze openbreekt en uitspuugt, onder de oppervlaktes en binnen de huid, beweegt zij zich door de dingen heen. Gaten gravend door de buitenwand, treedt zij meedogenloos binnen. Dit jaar ontmoet u niet het roofdier, maar de prooi. Vergeet de raaf – de worm is de ware filosoof!
De worm baant zich een weg waar nog geen paden gemaakt zijn. Ze schrijdt rond in het onbekende, op zoek naar vulsel voor haar nog lege binnenste. Geen afval is te vies, geen gedachte te walgelijk of ze neemt het tot zich, geen weg te nauw of ze kronkelt door de kieren heen. In de tomeloze aarde vindt zij haar thuis. Maar op een dag raakt ze verdwaald. Een kinderhand graaft haar op en plaatst haar op een keukentafel. Een tafel in een vreemd huis, zonder aarde, zonder wroeten, waar de worm niet eens door het laminaat kan wriemelen. Wat nu? Nu ze uit haar habitus is gedreven? Nu ze uitkijkt naar de aarde door een dubbelzijdig venster? Ontkomt ze dan nooit aan deze kooi?
Maar de worm is gretig. Er is geen grens die ze niet heeft overschreden. Vroeger kronkelde ze iedere dag met haar darmachtige lijf door afgeworpen materie, in de humus van verloren betekenis. Waarom zou dit luttele huisje haar kunnen opsluiten? Ze slokt op wat ze ziet en hoort en ruikt en voelt, en in haar lange lijf wordt het onrustig. Ze beseft dat de wereld zwanger is van betekenissen. Als schreeuwende zuigelingen worden ze geworpen. Maar net als al het andere wacht ook hen het lot van de degeneratie. Niks blijft eeuwig overeind; zelfs de muren van dit huis zullen hun scheuren tonen. Verwikkeld als ze is in deze staat van aporie, wurmt ze zich tussen de starre binaire opposities van het huis. Daar bij de scharnieren van de achterdeur wringt ze zich naar buiten, het tuinpad af, de aarde in. Nog een laatste keer stuit ze op de muur van de tuin. Ze kronkelt door tunnels die alle mogelijke werelden met elkaar verbinden. Via sluipwegen komt ze aan de andere kant terecht, maar ze liet het spoor van haar doorgang achter. Is ze buiten of juist binnen?
Sluiks maar halsstarrig dringt het zich aan haar op: de ervaring van vervaging, verdunning, ontbinding, een samenklappen van wat zich ooit liet scheiden door een flinterdunne lijn. De worm raakt ontwikkeld, schudt haar logge vel af om plaats te maken voor de binnenstortende buitenwereld. Maar lukt het haar om werkelijk op te gaan in haar nieuwe milieu? Is zij ontvankelijk genoeg om haar indringer in zich op te nemen? Of blijven binnen en buiten uiteindelijk gevangen achter de muren van haar huid? Op 13 april zal haar weerloze gekronkel onderzocht worden. Aan u de keus om haar te bezichtigen of in haar te verdwalen.
Zoals ieder jaar biedt DRIFT aan nog onbekende en onbeminde driftige schrijvers de kans hun werk te delen met het grote publiek. Dit doet DRIFT door middel van een essaywedstrijd. De schrijver van het beste essay wint een lezingplek op het festival zelf, een publicatie in filosofisch tijdschrift Cimédart en op de website van opinieplatform deFusie en een jaarabonnement op De Groene Amsterdammer.
Wilt u filosofische roem verwerven? Dan bent u bij deze van harte uitgenodigd uw hersenspinsels op papier te zetten rondom het thema van dit jaar: Buitenstebinnen. Voel u vrij dit thema naar eigen inzicht te ontleden. Mogelijke werelden, grensoverschrijdingen, dualistisch denken of het menselijke darmstelsel: het is aan u. De enige restrictie is een formele: het filosofische essay dient tussen de 700 à 900 woorden lang te zijn.
De jury die uw werk aan kritische blikken zal onderwerpen bestaat uit twee leden van het DRIFT-collectief, een redacteur van Cimédart en één van deFusie.
Voelt u zich geprikkeld? Mooi.
Inzendingen zijn tot en met 30 maart van harte welkom en mogen worden gemaild naar festivaldrift@gmail.com of verzonden naar:
DRIFT
Kamer 1.14,
Oude Turfmarkt 143
1012 GC Amsterdam
Lectures:
THE POETIC EMERGENCE OF THE HYPOTHESIS OF AN INNER HISTORY (English)
The Chinese contemporary poet (and one of the Menglong/Misty poets) Meng Lang wrote:
“Poets hover within the blind spots of history. Someone with a historical point of view cannot see these sites. The existence of the blind spots of history has only be discovered by humanity in the 20th century. These sites have been discovered by the poets.[…] Poets are worried ‘from the inside’ and that’s how it should be.”
What are these “blind spots of history”? Why do they escape to anyone having a “historical” point of view? Why have these blind spots been only discovered in the 20th century? And by poets? Which poets, and what peculiar link do they have to history? Why poets may be said “worried from the inside”? What does this assertion allude to? Why should we conclude that it must be so, that it is even excellent that it be so. And finally what are the new crucial ideas about history, interiority and exteriority emerging from taking seriously Meng Lang’s thesis.
These are the questions I would like to discuss with Alessandro De Francesco, an Italian contemporary poet and friend of mine.
About Judith Balso:
“In this moment, first I read poets, I learn from poets. Poems constitute an immense reservoir for thinking, which has hardly been truly explored. My constant companions: Pessoa, Mandelstam, Pasolini, Dante, Stevens, Rimbaud, Leopardi, Aygi and, more recently Hölderlin. My next book: reading Hölderlin without Heidegger. Second, at the « Ecole des Actes » (founded in 2016 by the Théâtre de la Commune in Aubervilliers), I teach, and learn with, people coming from the whole world, those called «migrants »,
in fact just people living now among us.”
About Alessandro de Francesco:
Alessandro de Francesco (PhD, University of Paris-Sorbonne) is a poet, artist and essayist. He has been teaching at the European Graduate School, the École Normale Supérieure, the Sorbonne, the Bern University of the Arts, and elsewhere. His work was presented at: STEIM, Kelly Writers House at U-Penn, CUNY, Fondation Louis Vuitton, Centre Pompidou, MAMCS in Strasbourg, Kunsthalle Basel, etc. Among his recent books: Continuum. Writings on Poetry as Artistic Practice (Uitgeverij, 2015) and Remote Vision. Poetry 1999-2015 (Punctum Books, 2016). Upcoming projects: Gherdeina Biennial, Italy (opening June 23rd 2018). Website: www.alessandrodefrancesco.net
WHAT’S SAUCE FOR THE GOOSE IS SAUCE FOR THE GANDER: THE ART OF LIVING IN MEDIEVAL MUSLIM ASCETICISM, SUFISM, AND LATE ANCIENT GREEK PHILOSOPHY (English)
“Live in such a way so that when you die, people will cry for you.” Moral aphorisms of this sort, demarcating the art of living, are found plenty in medieval Muslim literature, particularly in wisdom compendiums and philosophical treatises. That theoretical and practical commitment to philosophical religion is the most apposite mode of living is well attested in Islamic studies and Arabic philosophy. The trajectories of righteous living were well known to Muslims of medieval times, as they are today. Central to good living was the art of cultivating piety and nurturing the soul. The most famous advocates of this ascetic modus vivendi were Muslims who belong to the Sufi tradition.
The comparison between Sufism and late Ancient philosophy, particularly the type that developed in Alexandria in the 5th to 6th centuries AD, requires urgent attention. We’re at a time when, rightly or wrongly, the concept of ‘western civilisation’ is being re-imagined, re-conceptualised, and revised for the purposes of excluding and maligning non-Western thought and philosophies.
This presentation will address the pertinent topic of the art of living in medieval Muslim societies as well as highlighting the parallels between the prototypical modes of living in ancient ‘Western’ civilisations and those in Muslim societies. It was be shown that medieval Muslim thinkers were among the first to realise and enact the ‘Western’ ideal of living, long before the emergence of ‘modern’ Europe.
BINNEN EN BUITEN TAAL EN LOGICA: CARNAP VS. KRIPKE (Nederlands)
Waarover gaan we op dit nachtelijk uur nadenken? Rudolf Carnap, de grote logisch-positivist leerde van Ludwig Wittgenstein in Wenen (ergens rond 1930) dat je een onderscheid kunt maken tussen interne vragen en externe vragen. Interne vragen stel je binnen een systeem of denkkader, externe vragen gaan over het systeem. Externe vragen waren volgens Rudolf Carnap onzinnig, tenzij ze van louter pragmatische aard waren. ‘Waarom hebben we getallen nodig?’ was een heldere vraag, ‘Bestaan er getallen?’ was dat niet. Ik behandel een vraag die de logicus Saul Kripke (ongetwijfeld de beste taalfilosoof van de twintigste eeuw) ooit gesteld heeft: kunnen we de vraag stellen waarom we logica nodig hebben? Is dit een zinvolle externe vraag? Ik zal laten zien dat het antwoord daarop negatief is. We kunnen logica (en bij uitbreiding rationaliteit) niet in vraag stellen. Als u deze lezing begrijpt, maakt u kennis met een eenvoudig transcendentaal argument dat u voor de rest van uw leven zult onthouden.
Over Filip Buekens:
Filip Buekens doceert analytische filosofie en logica aan de universiteit van Leuven en Tilburg University. Hij heeft belangstelling voor kritisch denken, het speuren naar onzin in de filosofie, en doet nu onderzoek naar de speltheoretische achtergronden van meningsverschillen. U kunt dus met gerust hart en geheven hoofd met hem van mening verschillen.
THE TRUTH IS OUT THERE – ON THE (SOCIAL) EPISTEMOLOGY OF CONSPIRACY THEORIES (English)
Conspiracy theories seem to be on the rise and also seem to play an increasing role in public political discourse. This development is problematic for a variety of reasons, most importantly because widespread belief in conspiracy theories will undermine central institutions of open societies. One of the central questions that will need to be answered here if we hope to find out why conspirational thought is recently gaining such support and to find out how to respond to it, is the following: what mindset leads to the belief in conspiracy theories? In this talk I want to explain how philosophy, and epistemology in particular is essential for understanding the phenomenon and for developing a strategy to deal with the harmful kind of conspirational thought.
About Daniel Cohnitz:
Daniel Cohnitz (born in 1974) holds the chair for theoretical philosophy at Utrecht University. Cohnitz studied philosophy, German literature and language, and history at the Heinrich Heine University Düsseldorf. In 2005 he defended his dissertation on Thought Experiments in Philosophy (Gedankenexperimente in der Philosophie) at Düsseldorf. His research interests include metaphilosophy, epistemology, metaphysics, the philosophy of mind, language, mathematics, and logic, and related areas of philosophy and cognitive science. Daniel Cohnitz is also president of the European Society for Analytic Philosophy.
Critical Studies Sandberg x DRIFT: The Politics of Turning
“Depending on which way one turns, different worlds might come into view”, Sara Ahmed writes. In this event, students of the Critical Studies department of the Sandberg Instituut will explore the politics of turning. How does turning open up new horizons – and what is the loss involved in every turn? Where do we turn towards? These questions will provide a starting point for five different performative responses, which will consider the act of turning as central to the shaping of subjects but also the imagination of resistance through the production of new epistemologies.
Contributors: Callum Copley, Silke Xenia Juul, Nemo Koning, Asja Novak, Filippo Tocchi
The Critical Studies department of the Sandberg Instituut brings together students from a variety of disciplinary backgrounds around a common interest in politics and critical theory.
“I CANNOT DOUBT THAT WHAT YOU ARE DOING IS WRONG!” – MORAL CERTAINTY AND CROSS-CULTURAL MORAL DIALOGUE (English)
The ability to participate in moral practices presupposes what I call “moral certainty”. By “moral certainty” I do not mean the conviction that one’s own moral views are infallible, but the certainty with which morally competent agents act. This conception of moral certainty is inspired by Ludwig Wittgenstein’s On Certainty. People who have developed a certain level of moral competence cannot reasonably doubt the moral rightness or wrongness of certain actions, institutions and practices. Moral certainty is thus in part the result of moral education. What does this mean for the possibility of resolving moral disagreements between people who have been socialised in very different social and cultural contexts? Do such disagreements reflect radically different moral certainties? I argue that the existence of moral certainty does not hinder cross-cultural moral dialogue, and that my view of moral certainty does not commit me to moral relativism.
About Julia Hermann:
Julia Hermann is a post-doctoral research fellow at the Department of Philosophy and Religious studies at Utrecht University, The Netherlands. She is a member of the research programme “Evolutionary Ethics? The (Meta)-Ethical Implications of Evolutionary Explanations of Morality”, funded by the Netherlands Organisation of Scientific Research (NWO). She holds a PhD from the European University Institute. Prior to joining Utrecht University, Julia was lecturer in social philosophy at Maastricht University. In 2015, her book On Moral Certainty, Justification and Practice. A Wittgensteinian Perspective was published by Palgrave Macmillan. Other recent publications include “Possibilities of Moral Progress in the Face of Evolution” and “Sinnott-Armstrong’s Empirical Challenge to Moral Intuitionism: A Novel Critique” (both Ethical Theory and Moral Practice). Julia is an author of the blog “Justice Everywhere”.
LOVING AND KNOWING: LETTING BE WITHOUT LETTING GO (English)
Playing on the festival’s theme of “buitenstebinnen” or “outside-in”, I will invite the audience to think together with me about the question “what is it to know something?” Cognitive science and philosophy of mind like to portray knowing as something that doesn’t require much involvement of the heart. But I will explore the idea that knowing is, in a particular sense, loving, and that loving is, in a particular sense, knowing. Loving and knowing share the same fundamental tension of letting something be, without letting it go. Using everyday examples, I will explore how this tension animates our lives, never letting us go, and bringing the outside in and the inside out, in a continual, inescapable, wonderful and exasperating dialectic.
About Hanne De Jaegher:
Hanne De Jaegher, philosopher of mind and cognitive science, is fascinated by how we think, work and play (basically live and love) together. For studying our rich social lives, she ongoingly develops the enactive theory of intersubjectivity called participatory sense-making. Its concepts and empirical methods find application in autism research, therapeutic practices, education research, ethics, psychology, psychiatry and neuroscience. With Ezequiel Di Paolo and Elena Cuffari, she wrote Linguistic Bodies: The Continuity Between Life and Language (MIT Press, October 2018). Her doctorate is from the University of Sussex (2007), she has held various Marie Skłodowska-Curie fellowships, and is currently Ramón y Cajal Research Fellow at the IAS-Research Centre for Life, Mind and Society, University of the Basque Country, San Sebastián.
INTERIOR INTIMO MEO ET SUPERIOR SUMMO MEO (English)
The body is only outside: exposed skin, network of sensitive receivers and transmitters. All on the outside and nothing like an “I” that would stand wrapped up inside. No ghost in the machine, nothing, the point without dimensions where “I” feel and feel myself feeling. The inside of the wrapping is still nothing but another outside, unwrapped differently, all in folds, reversion, convolution and adherences, all invaginations, heaps and conglomerations. (…)
That which comes out and that which enters, shit or thought, speech or saliva, excitement, excoriation, all go together with an outside the other, constant muttering and moving of the same whole which is in itself entirely outside of me. I remain the intimate zero point of a mind nowhere located in this entanglement that is blurred with pulps, tissues and fluids and that gives rise to this soul that we should conceive of as spread out all along the vessels and the integuments, knotted in lymph nodes and soaked with plasma.
About Jean-Luc Nancy:
Je travaille au dedans et au dehors. En sortant et en entrant. Par toutes les issues ou les accès que je rencontre. Comme je peux. Mais sans cesse.
Due to railway strikes in France, Jean-Luc Nancy will not be able to attend the festival in person. The lecture will take place through skype.
OUTSIDENESS AND THE RIGHT (English)
Right-wing, fascist and alt-right thinkers believe themselves to be occupying the position of the ‘Outside’. Unlike the mid-twentieth century interest in the absurd, alienation and other existential themes, this current crop of thinkers, among whom, Nick Land, attempt to imagine a site beyond the supposed liberal hegemony of the ‘Cathedral’. This talk will attempt to analyse the political foundations of this position and locate it within various strands of contemporary nihilism. Against the image of the ‘outside’ and the ‘inside’ will be posited a ‘negative internationalism’ that seeks to abolish both capitalism and borders.
About Nina Power:
Nina Power is a cultural critic, social theorist and a Senior Lecturer in Philosophy at the University of Roehampton, London. She is the author of One Dimensional Woman and has written widely on feminism, activism, and structures of labour and care. Her work has been published in magazines and newspapers like The Wire, frieze and The Guardian.
BUITEN ZICHZELF, OF: HOE EEN ZIEL VAN ZICHZELF KAN WORDEN BEVRIJD (Nederlands)
Een lezing over de ziel, die het meest innerlijk van alles lijkt te zijn. Toch kan diezelfde ziel buiten zichzelf geraken in de toestanden van verliefdheid of extase. Misschien kan de ziel alleen maar toegang krijgen tot haar ‘binnen’ als ze ook is aangesloten op iets dat compleet anders is. Dit inzicht is al te vinden bij Plato. Het lijkt een paradox: binnen is pas echt binnen als het in contact staat met ‘buiten’. Wat is dat ‘buiten’, wat is de realiteit ervan en hoe kunnen we er contact mee maken?
In deze lezing werk ik een visie uit op het binnenstebuiten gekeerde subject. Ik laat me inspireren door Kierkegaard die schreef over Abraham als een religieuze held met communicatieproblemen. En door Levinas’ visie op het subject als plaatsvervanging: voor-de-ander bestaan, als een bevrijding van de ziel van zichzelf.
Over Renée van Riessen:
Renée van Riessen is filosoof en dichter. Ze doceert godsdienstfilosofie in Groningen (PThU) en christelijke filosofie aan de Universiteit Leiden. Ze is auteur van (o.a.) De ziel opnieuw. Over innerlijkheid, inspiratie en onderwijs (Sjibbolet, Amsterdam 2013). In 2018 verschijnt haar boek over Levinas’ theorie van de bevrijding: Van zichzelf bevrijd. Levinas over het raadsel van de nabijheid (eveneens bij Uitgeverij Sjibbolet)
WAT MAAKT MIJN ERVARINGEN ‘VAN MIJ’? (Nederlands)
Ieder bewust proces in mijn hoofd is op een diepe manier ‘van mij’—alleen ik denk mijn gedachten en ervaar mijn ervaringen. Maar wie of wat is dat ‘ik’? Hoe kan het dat die altijd dezelfde is? En hoe kunnen we dat eigenlijk weten? Om deze onbeantwoordbare vragen te vermijden wil ik voorstellen om het ‘van mij’ karakter van onze ervaringen niet in termen van een ‘ik’ te begrijpen: een waarneming of gedachte is ‘van mij’ als deze ‘logisch’ volgt op eerdere waarnemingen/gedachten en past tussen de andere ervaringen; d.w.z. als het een onderdeel is van een ‘belichaamde biografie’. Hedendaagse neurowetenschap laat zien dat we dat soort coherentie eigenlijk niet opmerken. Het ‘van mij’ karakter van mijn ervaringen is dan eigenlijk niets anders dan het ontbreken van schrik of verbazing bij elke gedachte of ervaring die we hebben. Ik zal betogen dat deze theorie meer recht doet aan onze ervaring dan theorieën die uitgaan van een mysterieus ‘ik’. Bovendien kan het bepaalde psychiatrische aandoeningen beter uitleggen.
Over Marc Slors:
Marc Slors schreef zijn proefschrift in Utrecht en Chicago onder supervisie van Marya Schechtman. Na zijn PhD was hij postdoc in Canberra (ANU) en KNAW Fellow in Nijmegen. Vanaf 2005 is hij hoogleraar cognitiefilosofie en vanaf 2012 hoofd van de sectie Filosofie van Cognitie en Taal aan de Radboud Universiteit. Hij publiceert vooral over persoonlijke identiteit, bewustzijn, vrije wil en sociale cognitie.
THE QUESTION OF THE OUTSIDE: DECOLONIZING CRITICAL THOUGHT (English)
What does it mean to decolonize critical thought? The Western tradition of critical thought has been very rich in its diagnosis of the ways in which hegemonic power operates; however its reflexivity has remained largely intra-modern. Western critical thought has functioned to reinforce modernity (with all its internal variations and contestations) as the total horizon of intelligibility. Decolonial critical thought enacts a different movement of critique. Decolonial critical thought stems from the awareness of an outside of modernity. It does not speak of a pure or uncontaminated outside of modernity, it rather recognizes the validity of non-western geo-genealogies of thought. Decolonial critical thought is engaged in a border thinking that listens to the experience and trajectories of the outside of modernity. It works towards epistemic justice by engaging the task of humbling modernity and enabling the possibility of listening to its outside.
About Rolando Vázquez:
Rolando Vázquez is associate professor of Sociology at University College Roosevelt and affiliated researcher at the research institute for Cultural Inquiry (ICON) at the University of Utrecht. He co-coordinates the Decolonial Summer School at UCR since 2010. With Gloria Wekker et al he wrote the report for the Diversity Commission of the University of Amsterdam. Through his work he seeks to develop practices of thinking and learning that transgress the dominant frameworks of contemporaneity, heteronormativity and coloniality. His research on the question of precedence and relational temporalities seeks to overcome the western critique of modernity and contribute to the ongoing efforts to decolonize knowledge, aesthetics and subjectivity.
PANEL: WHY PHILOSOPHERS NEED TO THINK ABOUT PREGNANCY (English)
Pregnancy is both common and unique. Each of us began life through pregnancy. Several hundred million women worldwide are likely to be pregnant at any one time. Nonetheless, pregnancy is dramatically different from any other thing that humans do. It is difficult, if not impossible, to understand what it is like to be pregnant without being pregnant. The foetus and the maternal organism are physically and morally intertwined. Because of this, many of our ordinary ethical concepts, like informed consent, the difference between doing and allowing, and self-ownership, do not apply well to pregnancy. This raises important philosophical questions not just about how we should treat pregnant women, but about how we should understand what it is to be human.
Panel members:
Dr Fiona Woollard is an Associate Professor of Philosophy at the University of Southampton. Fiona’s main current research is in the Philosophy of Pregnancy, Birth and Early Motherhood. Fiona shows that pregnancy, birth and early motherhood can challenge traditional ways of thinking about morality and knowledge. Fiona also identifies ways in which philosophical mistakes in our thinking about motherhood can influence the treatment of pregnant women and mothers, often leading to harmful consequences for these vulnerable groups. Fiona is working with parental support organisations, parent groups, health professionals and MPs to combat guilt and shame surrounding infant feeding decisions.
Teresa Baron is a PhD student with the Better Understanding the Metaphysics of Pregnancy (BUMP) Research Group at the University of Southampton. She is working on an investigation of various philosophical conceptions of parenthood, bodily autonomy and bodily part-whole relations, and of how the process of carrying a foetus fits into these ideas.
Rodante van der Waal is finishing her Research Master Philosophy at the University of Amsterdam and studies midwifery at the Midwifery Academy of Amsterdam. In her studies, she focuses mostly on the topics of fertility, pregnancy, birth-giving and early motherhood through postmodern French thought, post-humanism and feminism. In her papers and writings she tries to think the themes of pregnancy and giving birth from a theoretical as well as a more intimate, or poetical, perspective.
The Amsterdam Research Institute of Arts and Sciences (ARIAS; a collaboration between UvA, VU, HvA, AHK and Rietveld), and DRIFT present a panel discussion about the philosophical knowledge that the extra-academic worlds of art and literature can provide academic philosophers with. Panel members will discuss how more creative or fictional forms of writing can inform academic philosophy or how literary styles can influence academic writing. They will also reflect on the performative perspective taken on in the preceding Sandberg-lectures. Does art itself have a place within academic disciplines instead of just being an object of study?
Panel members:
Josef Früchtl studied Philosophy, Theory of Literature and Sociology in Frankfurt/M. and Paris. He is professor in Philosophy of Art and Culture at the UvA and Head of the Department of Philosophy. He has written books such as The Impertinent Self. A Heroic History of Modernity and Trust in the World. A Philosophy of Film.
Fiep van Bodegom is editor at literary magazine De Gids and literary critic for De Groene Amsterdammer and NRC Handelsblad. She also publishes essays and (science-) fiction.
Amal Chatterjee has published fiction, British colonial history and on writing. Amal also teaches fiction at the University of Oxford, academic writing in the Netherlands and on the junction between academic and creative writing in Amsterdam, Coimbra, wherever they’ll have him.
Traplezingen:
ECONOMONADOLOGIE (Nederlands)
Economische wetenschap gaat over menselijk handelen en veronderstelt dus een economisch subject. Pogingen om een dergelijk subject te conceptualiseren bevinden zich op het snijvlak van economie en filosofie. Het is een filosoof, John Stuart Mill, die het begrip van de homo economicus heeft geïntroduceerd: de mens als calculerend en eigenbelang optimaliserend wezen. In The Knowledge We Have Lost In Information stelt Philip Mirowski dat ontwikkelingen in de twintigste eeuwse economische wetenschap gepaard gaan met de dood van het Kantiaanse subject.
De vreemde eisen die economische wetenschap stelt aan menselijke subjectiviteit zijn echter niet volledig te vatten aan de hand van het begrip van de homo economicus, en al helemaal niet aan de hand van Kant. Een geschikter filosofisch uitgangspunt is de Monadologie van Leibniz. De monaden zijn als ‘vrije’ economische subjecten, die zichzelf op onafhankelijke wijze aansturen maar toch zijn gebonden aan een totaliteit die is geordend door de onzichtbare hand van God. Ze hebben geen kennis van een wereld buiten zich, maar begrijpen de wereld aan de hand van informatie die binnen in hen is opgeslagen. Voor het kwaad is geen plaats en evenmin voor inefficiëntie: zolang God ofwel de markt zijn calculerende werk kan doen leven we in de beste van alle mogelijke werelden.
Over Bauke Kok:
Bauke Kok studeert economie en doet de onderzoeksmaster filosofie aan de universiteit van Amsterdam. Hij specialiseert zich in wetenschapsfilosofie waarbij hij zich met name richt op economie.
DE LITERAIRE ZELFEXPRESSIE ALS POLITIEK WAPEN
Engagement en persoonlijke expressie worden in de kunst, literatuur en poëzie vaak als elkaar uitsluitende terreinen gezien. Maar zoals het hedendaagse feminisme beweert, is het persoonlijke politiek en het politieke persoonlijk. Feministische theorist en literatuurwetenschapper Hélène Cixous schreef dat een vrouwelijke tekst er niet in kan falen méér dan subversief te zijn; het is vulkanisch. “Zodra zij eenmaal haar spoor bazuint, zal zij erin slagen van het ‘persoonlijke’ een chaosmos te maken.” In haar korte traplezing gaat Levina van der Maas aan de hand van verschillende postmoderne denkers op zoek naar hoe life-writing, het alledaagse, de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie – subversief, nee zelfs explosief zou kunnen zijn in het huidige politieke klimaat.
Over Levina van der Maas:
Levina van der Maas (1994) studeerde wijsbegeerte met een focus op kritische theorie, postmodernisme en politieke/feministische theorie. Van beroep is zij grafisch ontwerper. Daarnaast schrijft ze gedichten, zingt ze liederen, en is ze van mening het kapitalistische bureaucratische neo-koloniale cishetero-patriarchaat verwoest moet worden.
In ‘Peau noire Masques blancs’ beschrijft Fanon de geleefde ervaring van zwarte mensen; “Déjà les regards blancs, les seuls vrais, me dissèquent. Je suis fixé”. Steeds zijn ze onderworpen aan de ‘white gaze’ die hun ontleedt en fixeert. Steeds door de ander worden gezien en van buitenaf door de ander worden gedetermineerd. Daarbij stelt deze ander dat je niet in staat bent zelf tot het vormen van abstracte ideëen. Met Westerse denken dat zijn invloed sterk heeft doen gelden op de Afrikaanse cultuur, en het Afrikaanse denken, blijft de zwarte Afrikaan zichzelf door de ogen van het Westen zien en ervaart zichzelf als Ander. Hoe kan men zich hieraan onttrekken? Hoe wenden we die blik van buiten af?
Over Grâce Ndjako:
Filosoof en politicoloog Grâce Ndjako voltooide de MA Filosofie van een Bepaald Wetenschapsgebied aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is teaching-assistant niet-Westerse filosofie aan de UvA. In samenwerking met het NiNsee heeft ze het afgelopen jaar lezingen en Masterclasses Afrikaanse filosofie georganiseerd. Tijdens haar studie heeft zij zich vooral bezig gehouden met postkoloniale kwesties, waaronder benaderingen van het Afrikaanse lichaam. Haar scriptie betreft de vraag in hoeverre een ‘Afrikaanse filosofie’ kan bestaan en los staat van westerse filosofie.
Muziek:
ABINTU is een afro-jazz georiënteerde band, opgericht door de tweelingbroers Aaron en Thomas Hanenberg. De composities zijn vaak geïnspireerd door Surinaamse thema’s en vertellen verhalen. Sommige vertellen bijvoorbeeld over bosgeesten uit de Winti-cultuur en andere gaan over Surinaamse Oddo’s (spreekwoorden/wijsheden).
Hoewel ze normaal gesproken met volledige band optreden wordt ABINTU voor deze gelegenheid vertegenwoordigd door een intiemere bezetting. Als gitaar/piano-duo zullen zij een greep uit eigen repertoire laten horen, gemixt met andere stukken die hen aan het hart gaan. Inspiratiebronnen zijn grootheden als Lionel Loueke, Jeff Ballard en Gretchen Parlato.
Maan Jitski (1995) is een Amsterdamse multi-instrumentalist en zanger(es). Ze haalt haar inspiratie uit New Wave droefenis, meerstemmige jeugdherinneringen en R&B- girlpower uit de jaren ’90. Deze combinatie resulteert in zelf gecomponeerde en zelf uitgevoerde liedjes, op het snijvlak van digitale en analoge muziek. Middels deze liedjes omarmt ze eenzaamheid, liefdesverdriet en een nieuwe lentes.
Barry Slee (1990, Den Haag) leeft muziek. Sterker nog: hij is het. Desgevraagd zou je zijn uitstraling en stem warm en innemend kunnen noemen. Met zijn zelfvervaardigde orkestbanden op zak trekt hij door het land om te zingen over uit het leven gegrepen zaken zoals relaties. Niet lang geleden kwam de eerste single van Slee, ‘Is Het Nu Over’ uit in eigen beheer. Ter promotie hiervan zal hij een aantal optredens geven in Nederland en ook Drift aandoen.
oren zijn wonden
je ogen hebben leden maar je oren
staan zelfs open als je slaapt
je perceptie van mijn geluid
ligt in ieder vies hoekje van de kamer
en hangt onder het plafond
de ruimte is één groot verlengd
van de open wond die je oren zijn
je binnenste gaapt naar buiten mijn versterker in
en ik?
ik hoef alleen nog een beetje te kietelen.
Oscar Jan Hoogland studeerde jazz piano en compositie aan de conservatoria van respectievelijk Utrecht en Den Haag. Hij improviseert met en componeert voor verschillende bands en artiesten in Amsterdam. Op DRIFT ’18 kietelt hij ons solo met zijn clavichord.
Kom uit je hoofd en in je lijf door Josephine’s eclectische mix van minimal wave tot dub en alles daar tussen in.
Een hevige onderepresentatie van vrouwen in de muziekindustrie leidde tot woede onder feministische feestliefhebbers. ‘Maak je niet dik,’ werd er dan gezegd door mannen, met hun benen zo wijd dat je er nauwelijks meer naast kon zitten. Er werd niet geluisterd – twee vrouwen emancipeerden, bouwden hun eigen feestje en hun avonden in de bibliotheek begonnen zich af te wisselen met avonden in de club. Hun woede maakte ze dikker, en hun dikte maakte ze ziedend. De nummers die ze draaiden werden steeds anti-patriarchaler en er ze draaien nog altijd louter nummers van vrouwen. Het is uw DJ-duo Bol & Boos dat de emancipatie van de vrouw viert en ervoor zorgt dat deze feestelijk verloopt.
Beeldend:
Dit jaar is alle kunst die op DRIFT tentoongesteld wordt gemaakt door Outsider Artists verbonden aan de Outsider Art Galerie in Amsterdam en Atelier de Herenplaats in Rotterdam.
De kunstenaars van de Outsider Art Galerie zijn vaak een beetje anders. Soms hebben ze een verstandelijke of psychische beperking. Ze zijn niet bezig met commerciële doelstellingen en reflecteren niet op bestaande kunststromingen. De kunst komt rechtstreeks naar boven borrelen, zit in hun hoofd en móet eruit. Hun werk is boeiend, veelzijdig en heel puur. In reguliere kunstgaleries is outsider art meestal niet welkom. De Outsider Art Galerie biedt een volwaardig kunstpodium voor deze kleurrijke kunstenaars. En nu eens niet binnen de muren van een zorgorganisatie, maar in een inspirerende museale omgeving.
Performance:
THE FOUR COLOR BIC PEN TATTOO ARTIST
Lauritz Meier Andersen occupies himself with drawing as a visual exploration of following one’s intuition and working with the materiality of paper. He is also a singer-songwriter dealing with the limits of human nature. At DRIFT he will be giving festivalgoers temporary tattoos limited to a bic four colour pen. Suggestions are welcome but there cannot be agreed on a final result before hand. The tattoo service will be free of charge and disappear after you wash your body (and hangover) the next day. Step up and get bic’ed!
A FAG WALKING IN AN EXAGGERATED MANNER AROUND THE PERIMETER OF THE SQUARE
This work is a queer appropriation of Bruce Nauman’s video work ‘Walking in an Exaggerated Manner Around the Perimeter of a Square’. Mezhgan Saleh uses the simple frame of the square and their exaggerated movements as a mode of concentration from which they investigate the constructedness of identities and the celebrational and resilient attitude of queer performativities. Through the performance Saleh tries to understand their fag self. What are the gestures of this fag self? And which fag form arises while exhausting the square structure? The mode of exaggeration is not merely a physical one, but a mode in which subjectivities are highlighted in such a way that the constructedness of identities become bare and crumble in front of our eyes.
About Mezhgan Saleh:
Mezhgan Saleh is a non-binary artist of color who believes in radical care and revolt through pleasure activism. They were born in Afghanistan and came to the Netherlands in their early teens. Since they have been violently re-moved a multiple times, their work deals with issues of displacement, the refuge and rehearsing embodied identities in order to re-think and re-live other(ed) possibilities. With a bachelor in Literary Studies and Cultural Analysis at the UvA in Amsterdam, they are currently studying Choreography at the School for New Development (SNDO) in Amsterdam. If there’s a good tune, you can probably find them on the dance floor!
PYGMALION OFF
Theatergezelschap de Trans//missie nodigt je uit voor PYGMALION OFF: zijn eerste poging de toekomst een handje te helpen. Een muzikale trip naar een wereld waar mens en machine elkaar de onvoorwaardelijke toewijding hebben verklaard. Een hoogmoedig transhumanistisch theaterpamflet.
Elektronisch toekomsttheater // de Trans//missie combineert op bombastische wijze elektronica, tekst en zang. Muzikaal, gedurfd, Rotterdams. Als Talking Heads en James Blake een baby hadden gekregen, was dat niet de Trans//missie geweest, maar stel je toch eens voor dat het wel zo was.
Spel: David Schwarz en Marco Hoving. Regie: Derk Stenvers
Poëzie:
DRIFT presenteert in samenwerking met podium voor poëzie en experiment Perdu een poëzieprogramma dat onder de huid kruipt, zich tussen spleten en kieren wurmt en aan de oppervlakte borrelt. Poëzie als binnenplaats van waaruit we de Ander tegemoet kunnen treden. Poëzie als habitus waarin we positionering kunnen bevragen. Poëzie als grensgebied waar we verkennend doorheen kunnen bewegen.
Met voordrachten van Joost Baars, Radna Fabias, Asha Karami en Nguyễn Thị Mai en Martje Wijers.
Over de dichters:
Joost Baars (1975) is dichter, essayist en boekverkoper. Zijn debuutbundel Binnenplaats verscheen in 2017 bij Uitgeverij Van Oorschot en werd bekroond met de VSB Poëzieprijs 2018. Uit het juryrapport: ‘Baars’ universum stoort zich niet aan de grenzen tussen populaire cultuur en filosofie. Zijn poëzie laat zien hoe religie de hele cultuur doordrenkt maar hij doorbreekt met zijn werk al die polarisaties die een geseculariseerde samenleving kenmerken.’
Radna Fabias (1983) won eerder de poëzieprijs van de stad Oostende. In februari debuteerde ze als dichter met de bundel Habitus bij uitgeverij De Arbeiderspers. Recensent Janita Monna schreef in Trouw over Habitus: ‘Fabias kruipt diep onder de huid. Scherp en zinnelijk pelt ze af, laat vlees zien en spieren en angst en sensualiteit.’
Asha Karami is dichter en woont in Amsterdam. Ze debuteerde met zeven gedichten in nY (#35) en met vier gedichten in de Poëziekrant (5/2017). Naast het schrijven werkt ze als jeugdarts, ringarts bij vechtsportgala’s en yogadocent. Asha won de jaarfinale van de Festina Lente Poëzieslag 2017 en werd tweede tijdens de NK poetry slam 2018.
Nguyễn Thị Mai (1992) is een Vietnamese dichter. Ze studeerde filosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Haar Nederlandstalige debuut, een reeks prozagedichten met de titel “het juiste aandeel ultraviolet,” verscheen in het najaar van 2017 in literair tijdschrift nY.
Martje Wijers (1986) schrijft gedichten, treedt op en slamt. Ze stond twee jaar op rij in de finale van het NK poetry slam (2017 en 2018). Martje woont afwisselend in Amsterdam en Gent, waar ze werkt als docent Zweedse taalkunde en schrijft aan een proefschrift in de taalwetenschap. Daarnaast is ze één van de zes bedenkers van de Facebook-pagina Dilemma op Dinsdag, waarop wekelijks mensen worden gepijnigd met een absurd dilemma.
DRIFT hanteert verschillende tarieven voor kaartjes. Het reguliere tarief is € 12,50 in de voorverkoop en € 15,- aan de deur. Studenten betalen € 10,- in de voorverkoop en € 12,50 aan de deur. Daarnaast kunt u een steunkaartje kopen voor € 20,- indien u kapitaalkrachtig bent en DRIFT een warm hart toedraagt, maar geen vriend wil zijn. Als u aan de andere kant juist weinig te besteden heeft bieden wij een beperkt aantal toegankelijkheidskaartjes aan voor slechts € 6,- per stuk. Als het voor u onmogelijk is om gebruik te maken van de iDeal-betaalservice, kunt u daarover een mail sturen naar festivaldrift@gmail.com. Nadat u heeft betaald, zorgen wij ervoor dat u op de gastenlijst terecht komt.
Hier zijn geen formele eisen aan verbonden, maar er zijn er slechts 50 stuks beschikbaar. Als u een kaartje anders niet kunt betalen, kunt u van die mogelijkheid gebruik maken. Wij vertrouwen erop dat de meerbedeelden onder u hier geen misbruik van maken. Ook willen wij degenen tegemoetkomen die door enige beperking zich moeilijk zelfstandig kunnen verplaatsen: u kunt kosteloos een begeleider meenemen. Neem daartoe contact op met ons via festivaldrift@gmail.com.
Daarbij horen wij het graag als u wegens gehoorproblemen behoefte hebt aan een doventolk. Als meerdere mensen zich uiterlijk 28 maart aanmelden kunnen wij zorgen voor een gedeelde tolk.
Behalve een kaartje kunt u hier ook vast de publicatie van DRIFT 2017 bestellen voor € 10. Die ontvangt u dan tijdens aankomend festival.
Vanaf heden kunt u, naast bezoeker, ook vriend worden van DRIFT. Door vriend te worden steunt u DRIFT en zorgt u ervoor dat DRIFT ieder jaar weer een succesvol festival weet neer te zetten.
In ruil voor uw steun en vriendschap ontvangt u jaarlijks twee entreebewijzen voor ons festival. Daarnaast zullen wij u allerlei extra’s per post toezenden. Het allerbelangrijkste is echter dat wij ook uw vriend zullen zijn en u eeuwig dankbaar zullen blijven voor uw steun. U wordt vriend van DRIFT voor 40,- euro per jaar. Dit bedrag wordt zodra onze vriendschap is beklonken tot wederopzegging jaarlijks van uw rekening afgeschreven. Uiteraard kunt u er ook voor kiezen een grotere bijdrage te leveren. De mogelijkheid daartoe vindt in het formulier hieronder, waar u ook al uw overige gegevens achter kunt laten.
Ze zijn er weer, versgedrukt: de DRIFT-tasjes. Dit jaar kan ‘s Neerlands mooiste Filosofische fashion statement zowel over de schouder als op de rug gedragen worden, om de praktische geesten onder ons tegemoet te komen. Ook zijn ze van dusdanig goed formaat dat zowel (bijvoorbeeld) een kopie van Sein und Zeit als het hoofd van een anonieme PhD’er erin pasten. Met dit jaarlijks veranderende accessoire kunt u als drager uitdragen een DRIFT-ganger te zijn. Benevens deze functie zijn ze vooral erg handig, want altijd sterker dan je dacht, en bovendien een mooi aandenken aan een boeiende avond.
Wilt u ook flaneren met een DRIFT-tasje?
Dat kan! Voor een schamele 5,- euro kunt u er één in uw bezit hebben. Stuur daarvoor een mail met uw gegevens naar: festivaldrift@gmail.com
Heeft u een lezing of debat niet helemaal kunnen volgen, of kon u vanwege het volle programma een interessant onderdeel niet meemaken? Niet getreurd: vanaf 2013 maakt en publiceert DRIFT elk jaar een naslagwerk waarin alle lezingen en debatten als transcripties zijn opgenomen.
Ze zijn hieronder gratis te downloaden als e-book; wilt u een gedrukte versie, dan kunt u met ons contact op nemen via festivaldrift@gmail.com
DRIFT 2013: De dingen de baas
DRIFT 2014: Onder invloed
DRIFT 2015: De chaos tegemoet
DRIFT 2016: In staat tot natuur (Volgt spoedig)
DRIFT 2017: Het vlees is zwak (Volgt spoedig)
Sinds 2006 zet een groep filosofiestudenten van de Universiteit van Amsterdam zich jaarlijks in om Wijsgerig Festival DRIFT te organiseren. De oprichting van DRIFT kwam voort uit onvrede over de kwaliteit van het aanbod van wijsgerige festivals. Dit is echter slechts de concrete aanleiding voor de oprichting van DRIFT; er ligt iets anders aan het festival ten grondslag, namelijk de liefde voor de wijsbegeerte en de wens om deze liefde met anderen te delen.
DRIFT wil hoogstaande academische filosofie toegankelijk maken voor zoveel mogelijk geïnteresseerden. Door wijsgerige academici uit binnen- en buitenland een podium te bieden is DRIFT een platform dat de huidige ontwikkelingen binnen de filosofie weergeeft. Bezoekers worden uitgenodigd om kennis te maken met theorieën en denkers waar zij anders wellicht niet snel mee in aanraking zouden komen. DRIFT vormt een unieke combinatie van filosofie en cultuur. Doordat zowel lezingen en debatten als poëzie, proza, muziek, theater en beeldende kunst worden geprogrammeerd, ontstaat er een wisselwerking tussen filosofische theorie en kunstzinnige uitingen, waardoor de randen van de filosofie worden opgezocht.
Op het festival gaan gerenommeerde namen in debat met jong aanstormend talent. Er bestaat ruimte voor complexe, specialistische en diepgravende filosofische theorieën, maar ook voor losgaan op de dansvloer. Ieder jaar worden filosofiestudenten uitgenodigd om als trapsprekers hun visie op de wereld en het huidige filosofische klimaat te laten zien. Wijsgerig festival DRIFT is dus een verbinding tussen kwalitatief hoogstaande lezingen en een veelheid van kunsten. De bezoeker wordt heen en weer geslingerd tussen theorieën, gesprekken, kunsten en indrukken. Het publiek raakt op drift of wellicht driftig van nieuwe ideeën.
Marie van Haaster
Daan Doeleman
David Kleinsteuber
Bobby Uilen
Dagmar Bosma
Esha Guy
Eva Witteman
& Sponsoren
IONA-stichting
Amsterdams Universiteitsfonds
Departement Wijsbegeerte UvA
Studievereniging AmFiBi
Institut Français des Pays-Bas
...
Adres festival (LAB111):
Arie Biemondstraat 111
1054 PD Amsterdam
www.lab111.nl
Postadres:
Stichting Wijsgerig Festival DRIFT
Oude Turfmarkt 143, kamer 1.14
1012 GC Amsterdam
t.n.v. Stichting Wijsgerig Festival DRIFT
festivaldrift@gmail.com
